Mezger aan Zee

door C.R.

Johann Georg Mezger (1838-1909)

Aan het einde van de negentiende eeuw, in de tijd die wij nu de Belle Époque noemen, stroomde Zandvoort vol met badgasten. Rijken uit binnen- en buitenland kwamen per trein naar zee, op zoek naar frisse lucht, zilte golven en vooral: gezondheid. De badplaats was decor van flanerende dames met parasols, heren in strohoeden en artsen die nieuwe ideeën verkondigden over lichaam en beweging.

Massage

Amstel Hotel
Amstel Hotel 1885 Bron: Stadsarchief Amsterdam

Een van hen was de van oorsprong Duitse dokter en masseur Johann Georg Mezger (1838-1909). Zijn internationale faam ging rond in de salons van Amsterdam, Parijs en Berlijn. In Amsterdam praktiseerde hij in het Amstel Hotel. Mezger geloofde niet alleen in pillen en rust, maar vooral in stevige aanraking: massage, reposities, beweging en zeebaden als therapie. Voor vermoeide industriëlen, aristocraten met gewrichtsklachten en zenuwlijders uit de grote stad was dat revolutionair – en aantrekkelijk. Wie het zich kon veroorloven, liet zich doorverwijzen naar de kust, waar kuur, comfort en status samenkwamen. Tot de beroemdheden die zich door Mezger lieten behandelen waren de Oostenrijkse keizerin Elisabeth (‘Sissie’), paus Leo III, prins Gustav uit Zweden, de Russische tsarina en talrijke andere hooggeplaatsten. In Nederland behandelde hij ook de gewone man en hield praktijk in Domburg, Den Haag en Zandvoort.

Mezger Aan Zee
Mezger met in de achtergrond het Amstel Hotel in 1887

Zandvoort

In Zandvoort namen de badgasten hun intrek in pensions en hotels, wandelden langs de branding en ondergingen behandelingen die toen modern en vooruitstrevend waren. Sommigen fluisterden over kwakzalverij, anderen zwoeren bij het resultaat. Feit is dat Mezger met zijn aanpak de basis legde voor wat wij nu manuele therapie c.q. fysiotherapie noemen.Dr.J.G. Mezgerstraat OmstreeksDr.J.G. Mezgerstraat Omstreeks 1900

Dat zijn naam vandaag nog in Zandvoort voortleeft, is dus geen toeval. De Mezgerstraat herinnert aan een tijd waarin gezondheid, welvaart en vernieuwing hand in hand gingen. Aan een arts die badplaatsen op de kaart zette als genezende landschappen – en aan een Belle Époque waarin men geloofde dat zee, lichaam en wetenschap samen een betere toekomst konden vormen. Mezger overleed in 1909 in Parijs, zijn stoffelijk overschot werd naar Oost-Kapelle overgebracht en aldaar begraven. In het centrum van Domburg wordt Mezgers nagedachtenis geëerd met een bronzen buste